موزه میراث فرهنگی و هنری کودکان ایران، با رویکرد طراحی فراگیر
این پلان کانسپت موزه میراث فرهنگی و هنری کودکان ایران است که رائیکا خورشیدیان، دانشجوی کارشناسی ارشد رشته طراحی صنعتی دانشگاه تهران، آن را در درس پروژه یک کارشناسی ارشد و زیر نظر استاد این درس وحید چوپانکاره طراحی کرده است. طراح در توضیحات ارائه کار خود چنین می گوید: «در سناریو فعلی بازدید از موزه، افراد صرفاً از پشت شیشه های موزه شاهد اشیاء هستند. در این وضعیت، پس از گذشت مدت زمانی، فضای یکنواخت موزه، افراد و به خصوص کودکان را خسته می کند. همچنین بسیاری از افراد که از ویلچر استفاده می کنند یا نابینا هستند نمی توانند از موزه استفاده کنند. در سناریویی که این طرح پیشنهاد می کند، کودکان با خانواده هایشان وارد فضای موزه می شوند:
• در بیرون فضا، تصاویر نگارگری با فضای خالی وجود دارد و بچه ها به همراه خانواده هایشان به داخل داستان نگاره ها وارد می شوند و در این حال فرصتی برای برداشتن عکسهای خاطره انگیز با شخصیت های داستان پیدا می کنند.
• در ابتدای بازدید، پس از خرید بلیط ورودی، به آنها دستگاه راهنمای موزه داده می شود. این دستگاه که شبیه اسطرلاب طراحی شده است؛ با چرخش صفحه رویی و فشار دادن دکمه میانی توضیحات بخشهای مختلف موزه که به تفکیک، روی دستگاه نشان داده شده اند به صورت صوتی شنیده می شوند. علاوه بر این راهنما، به کودکان سکه هایی داده می شود؛ که هر کدام متعلق به یک دوره تاریخی هستند و آنها در مکان های مشخصی باید از آنها استفاده کنند. این سکه ها باعث می شوند کودکان سکه های دوره های مختلف تاریخی را به کارگیرند و آنها را لمس کنند، به جای اینکه تماشاچی صرف آنها از پشت شیشه های موزه باشند!
• ایستگاه مهرهای استوانه: اولین ایستگاه مربوط به مهرهای استوانه است. بچه ها مهرهای استوانه ای را روی سطوح شنی مخصوص می غلتانند و نقشهایی که از آنها ایجاد می شود، شرایط مفرحی برای آنها فراهم می کند.
• ایستگاه ظروف سفالینه: کودکان همراه با خانواده شان در ایستگاه سفالینه ها وارد سفالینه ها می شوند و می توانند آنها را لمس کنند.
• ایستگاه سفره خانه: در این فضای سنتی از خانواده ها پذیرایی می گردد. مسئولین این بخش لباس سنتی به تن کرده و افراد از شیرینی ها و نوشیدنی های سنتی مختلف ایران برای پذیرایی استفاده می کنند. در این فضا بازدید کنندگان شاهد روش ساخت شیرینی های سنتی هستند و حتی می توانند در ساخت شیرینی مورد نظر خود همکاری کنند و خودشان مشغول به فعالیت شوند.
• ایستگاه فرش: در این ایستگاه، افراد سکه هایی را که به آنها داده شده است وارد دستگاه می کنند تا به آنها یک رشته مخصوص بافت فرش تحویل داده شود. هر کس با سکه خود می تواند یک گره از این فرش بزرگ را با دستان خود ببافد، البته بافتن آن نیاز به تخصص ندارد.
• ایستگاه گره چینی، داستان و نگارگری: در این ایستگاه بازدیدکنندگان قطعات پازلی که کامل کننده تصویر نگارگری است در کنار یکدیگر می چینند و داستان را کامل می کنند. در ضمن فرم این پازل ها بر گرفته از هندسه گره چینی است.
• ایستگاه ریتون: پس از بازدید از فضای داخلی موزه، امکانات دیگری نیز در فضای باز موزه ایجاد شده اند نظیر جایی که ریتون بسیار بزرگی قرار دارد و افراد می توانند سوار آن شوند و احتمالاً عکس یادگاری بگیرند.
• ایستگاه رقصهای آئینی: در این فضا در زمانهای مشخصی بچه ها دور هم جمع می شوند و با هم چند لحظه ای به اجرای رقصهای آئینی می پردازند. این فعالیت، علاوه بر اینکه خاطره خوشی را همراه با تعامل با کودکان دیگر ایجاد می کند، خستگی بازدیدکنندگان را برطرف کرده و فضایی با نشاط ایجاد می نماید.»
پروژه موزه میراث فرهنگی و هنری کودکان ایران، با رویکرد طراحی فراگیر، موفق به کسب رتبه دوم مسابقه زمستانه ریتون در بهمن ماه شده است. شما هم می توانید در این مسابقه شرکت کنید و یکی از برندگان باشید. برای مشاهده شرایط شرکت در مسابقه اینجا کلیک کنید.
منبع : ریتون
